Albert Einstein aive akasimba pacifist. Mukutsvaga mhinduro kumubvunzo wekuti zvinobvira here kupedza hondo, akatendeukira kune chaaifunga kuti inyanzvi huru pamusoro pehupenyu hwevanhu - Sigmund Freud. Kunyorerana kwakatanga pakati penyanzvi mbiri idzi.
Muna 1931, Institute for Intellectual Cooperation, pakurudziro yeLeague of Nations (mufananidzo weUN), yakakoka Albert Einstein kuti vachinjane maonero ezvematongerwo enyika uye nzira dzekuwana runyararo rwepasirese nemunhu chero upi zvake anofunga nezvesarudzo yake. Akasarudza Sigmund Freud, waakayambuka naye muchidimbu nzira muna 1927. Pasinei nokuti mukuru wefizikisi akanga asina chokwadi nezve psychoanalysis, akayemura basa raFreud.
Einstein akanyora tsamba yake yokutanga kunyanzvi yendangariro pana April 29, 1931. Freud akagamuchira kokero yekurukurirano yacho, asi akanyevera kuti murangariro wake ungaratidzika kuva wokusava netariro zvikuru. Mukati megore, vafungi vakatsinhana matsamba akati wandei. Sezvineiwo, dzakangobudiswa bedzi muna 1933, pashure pokunge Hitler atanga kutonga muGermany, pakupedzisira achidzinga vose vari vaviri Freud naEinstein kunze kwenyika.
Hezvino zvimwe zvinyorwa zvakaburitswa mubhuku “Nei tichida hondo? Tsamba kubva kuna Albert Einstein kuna Sigmund Freud muna 1932 ndokuipindura.
Einstein kuna Freud
“Ko munhu anozvibvumira sei kusundwa nechido chakashata kudaro chinomuita kuti ape upenyu hwake? Panogona kuva nemhinduro imwe chete: nyota yeruvengo nokuparadza iri mumunhu pachake. Munguva yerunyararo, chishuvo ichi chiripo muchimiro chakavanzika uye chinozviratidza chete mumamiriro anoshamisa. Asi zvinozove zviri nyore kutamba naye uye kumuwedzera kune simba rekubatana psychosis. Izvi, sezviri pachena, ndicho chinhu chakavanzika chezvose zvakaoma zvezvinhu zviri pasi pekutariswa, chirahwe icho chete nyanzvi mundima yemagariro evanhu inogona kugadzirisa. (…)
Unoshamiswa kuti zviri nyore kwazvo kutapurira vanhu newar fever, uye unofunga kuti panofanira kunge paine chimwe chinhu chaicho shure kwayo.
Zvinokwanisika here kudzora kushanduka kwepfungwa kwerudzi rwevanhu nenzira yakadai kuti riite kurwisana nemafungiro ehutsinye uye kuparadza? Apa handirevi vaya vanonzi vanhu vasina kudzidza chete. Chiitiko chinoratidza kuti kazhinji ndivo vanonzi intelligentsia vanowanzoona iyi njodzi yakabatana zano, sezvo mungwaru haana kuonana zvakananga ne "rough" chokwadi, asi anosangana nemweya, chimiro chekugadzira pamapeji epepanhau. (…)
Ndinoziva kuti mune zvinyorwa zvako tinogona kuwana, zvakajeka kana nekufungidzira, tsananguro dzekuratidzwa kwese kweiyi dambudziko rekukurumidzira uye rinonakidza. Zvisinei, uchatiitira isu tose basa guru kana ukapa dambudziko rorugare rwenyika muchiedza chetsvagurudzo yako yazvino uno, uye ipapo, zvichida, chiedza chechokwadi chichavhenekera nzira yenzira itsva uye dzine zvibereko dzechiito.
Freud kuna Einstein
"Unoshamisika kuti vanhu vanotapukirwa nyore nyore newar fever, uye iwe unofunga kuti panofanira kunge paine chimwe chinhu chaicho kumashure kweizvi - pfungwa yeruvengo nekuparadza kunowanikwa mumunhu pachake, uyo anoshandiswa nevanopisa. Ndinobvumirana nemi zvizere. Ini ndinotenda mukuvapo kweiyi pfungwa, uye nguva pfupi yadarika, nekurwadziwa, ndakatarisa kuratidzwa kwayo kwekupenga. (…)
Iyi pfungwa, pasina kuwedzeredza, inoshanda kwese kwese, zvichitungamira mukuparadzwa uye kuedza kudzikisa hupenyu kusvika pamwero wechinhu chisina chinhu. Mukukosha kwese, inokodzera zita repfungwa yerufu, nepo zvishuvo zvehuhu zvinomiririra kurwira hupenyu.
Kuenda kune zvinangwa zvekunze, pfungwa yerufu inozviratidza muchimiro chepfungwa yekuparadza. Munhu mupenyu anochengetedza hupenyu hwake nekuparadza hweumwe munhu. Mune kumwe kuratidzwa, pfungwa yerufu inoshanda mukati mezvisikwa zvipenyu. Takaona zvakawanda zvakajairwa uye pathological kuratidzwa kweshanduko yakadaro yemasikirwo anoparadza.
Isu takatowira mukunyengedza kwakadaro zvekuti takatanga kutsanangura kwakabva hana yedu ne "kutendeuka" mukati memafungiro ane utsinye. Sezvaunonzwisisa, kana iyi nzira yemukati inotanga kukura, inotyisa zvechokwadi, uye naizvozvo kuendeswa kwezvinoparadza zvinokuvadza kune kunze kwenyika kunofanira kuunza zororo.
Nokudaro, tinosvika pakururamisa zvinhu zvipenyu nokuda kwetsika dzose dzakaipa, dzakashata dzatinorwisana nadzo nadzo. Izvo zvinosara kugumiswa kuti ivo vakatonyanya muchimiro chezvinhu kupfuura kurwisana kwedu navo.
Mumativi iwayo anofadza apasi, umo musikirwo unoisa zvibereko zvawo pamunhu mukuwanda, upenyu hwamarudzi hunoyerera mukufara.
Ongororo yekufungidzira inotibvumira kutaura nechivimbo kuti hapana nzira yekudzvinyirira nayo zvishuvo zvehasha zvevanhu. Vanotaura kuti mumativi iwayo anofadza apasi, umo musikirwo unopa zvibereko zvawo pamunhu mukuwanda, upenyu hwavanhu hunoyerera mumufaro, vasingazivi kumanikidzirwa noutsinye. Ndinoona zvakaoma kutenda (…)
VaBolshevik vanotsvakawo kupedza hukasha hwevanhu nekuvimbisa kugutsikana kwezvido zvenyama uye nekuraira kuenzana pakati pevanhu. Ndinotenda kuti tariro idzi hadzina kubudirira.
Sezvineiwo, vaBolshevik vari mushishi kuvandudza zvombo zvavo, uye ruvengo rwavo kune avo vasiri navo runoita basa risingakoshi mukubatana kwavo. Saka, semukutaura kwako kwedambudziko, kudzvinyirirwa kwehasha dzevanhu hakusi pachirongwa; chinhu chimwe chete chatinogona kuita kuedza kuregedza utsi neimwe nzira, tichinzvenga kurwisana kwemauto.
Kana iyo propensity yehondo yakakonzerwa nehunhu hwekuparadza, saka mushonga wayo ndiEros. Zvese zvinogadzira manzwiro enharaunda pakati pevanhu zvinoshanda semushonga wekurwisa hondo. Nharaunda iyi inogona kuva yemhando mbiri. Chekutanga kubatana kwakadaro sekukwezvwa nechinhu chinodiwa. Psychoanalysts havazeze kuzvidaidza kuti rudo. Chitendero chinoshandisa mutauro wakafanana: "Ida muvakidzani wako sezvaunozviita." Kutonga kwehumwari uku kuri nyore kutaura asi kwakaoma kuita.
Yechipiri mukana wekuwana hunhu ndeye kuburikidza nekuzivikanwa. Chinhu chose chinosimbisa kufanana kwezvido zvevanhu chinoita kuti zvikwanise kuratidza pfungwa yenharaunda, kuzivikanwa, uko, kazhinji, kuvakwa kwese kwenzanga yevanhu kwakavakirwa.(...)
Hondo inobvisa upenyu hune tariro; inoderedza kukudzwa kwomunhu, ichimumanikidza kuuraya vavakidzani vake asingadi
Mamiriro akanaka enzanga ndiwo, sezviri pachena, mamirire ezvinhu apo munhu mumwe nomumwe anoisa mirangariro yake yomuzvarirwo kuzvinoraira zvokurangarira. Hapana chimwe chinogona kuunza mubatanidzwa wakakwana uye unogara wakadaro pakati pevanhu, kunyangwe zvichigadzira mikaha mumambure ekubatana kwemanzwiro. Nekudaro, chimiro chezvinhu chakadaro zvekuti hachisi chinhu chinopfuura utopia.
Dzimwe nzira dzisina kunanga dzekudzivirira hondo, hongu, dzinogoneka, asi hadzigone kutungamira kumhedzisiro inokurumidza. Vakaita seguyo rinokuya zvishoma nezvishoma zvokuti vanhu vangatofa nenzara pane kumirira kugaya.” (…)
Munhu wese ane kugona kuzvipfuura. Hondo inobvisa upenyu hune tariro; kunoderedza chiremera chomunhu, kuchimumanikidza kuuraya vavakidzani vake asingadi. Inoparadza pfuma yokunyama, zvibereko zvebasa romunhu nezvimwe zvakawanda.
Mukuwedzera, nzira dzemazuva ano dzehondo dzinosiya nzvimbo shoma yehugamba hwechokwadi uye inogona kutungamirira kukuparadzwa kwakakwana kweumwe kana vose vari vaviri belligerents, zvichipiwa kuoma kwepamusoro kwemaitiro emazuva ano ekuparadza. Izvi ndezvechokwadi zvokuti hatifaniri kuzvibvunza kuti nei kurwa hondo kuchigere kurambidzwa nechisarudzo chavose.